وقتی مطالبه عدالت را آشوب می نامند

علیرضا رضوی(دانشجوی افغانستانی دانشگاه شیراز)/

این یادداشت در نقد تیتر یکی از رسانه ها پیرامون تظاهرات مردم در افغانستان نگاشته شده است.

مسئولین جمهوری اسلامی باید حساب خود را با نفوذی‌های فاشیسم محلی صاف کنند. آیا به راستی این یک تیتر خبری در رسانه‌ای متعلق به مقدس‌ترین نهاد در نظام اسلامی است؟ چگونه است که وقتی جوان هزارهٔ مخلص در دفاع از حریم قهرمان عاشورا می‌پردازد لشکر افتخار آفرین فاطمیون و «شهید مدافع حرم» است اما اگر با همان منطق و همان تفکر ظلم ستیزی و ایستادن در برابر ظلم و نابرابری و مبتنی بر همان اصول ارزشی و دینی در برابر طاغوت قبیله‌پرستان افغان فریاد کشید «اقلیت آشوبگر» می‌شود؟!

این ادبیات آلوده نمی‌تواند از آن مؤمنان راستین انقلاب و اسلام ناب باشد. اما حمل آن بر ناشی‌بودن یا کم‌اطلاعی نویسنده هم پذیرفته نیست.

تظاهراتی که خود رئیس جمهور افغانستان محمد اشرف غنی در پایان روز در ضمن بیانیه ای از رسانه ملی افغانستان آن را کم نظیر و صلح آمیز خواند و از برگزار کنندگان آن بخاطر مشق دموکراسی صمیمانه تشکر کرد. اما اینها کاسه ای داغتر از آش شده و آن را آشوب میخوانند!! تظاهرات اعتراض آمیزی که در طول یک دهه تجربه دموکراسی افغانستان مانند خود را نداشت و رسانه های غربی و شرقی بر صلح آمیز بودن آن مهر تایید گذاشتند. اعتراضی که با تقدیم گل به نیروی های امنیتی بخاطر تقدیر و سپاس از آنها بخاطر تامین امنیت تظاهرات،شروع وبا راهپیمایی و بیان اعتراض و خواسته هایشان ادامه و با تمیز کردن شهر از وجود بطری های آب و مواد غذایی استفاده شده توسط راهپیمایان خاتمه یافت، آنوقت این بیخبران آن را آشوب مینامند.

برای چنین رسانه بی فهم و بی بصیرتی متأسفم. رسانه ای که کوچک ترین اطلاعاتی در مورد اطراف خود ندارد. کسانی که مدعی اطلاع رسانی شفاف و بی طرف اند اما اینگونه سمت و سو گرفته و تیتر میزنند. رسانه ای که نمیداند در افغانستان هزاره=شیعه و شیعه=هزاره. اینکه در طول سالیان دراز در افغانستان این قوم بخاطر مذهب و اقلیت بودنشان از طرف حکومت های جباری نظیر عبدالرحمن خان و رژیم قهقرایی طالبان رنجها و سختی هایی را متحمل شدند و بر مظلوم بودن شیعه های افغانستان همه معترف اند، بماند. رسانه ای که مسئولین آن نمیدانند همین هزاره ها بودند که در تمامی مراحل انقلاب، از ابتدای انقلاب تا هشت سال دفاع مقدس دوشادوش ایرانی ها به جبهه های جنگ رفتند و در کنار برادران ایرانی خود جنگیدند. برخی از مسئولین خواب رفته ای که نمیدانند هم اکنون تیپ فاطمیون متعلق به همین هزاره هاست که با خلوص نیت و بدون توجه به هجمه ها و برچسب هایی که بر آنها میزنند، از حریم حرم و همچنین تمامیت ارضی ایران دفاع میکنند.

اما وقتی نوبت به پخش خبر اعتراض شان میشود، به جای حمایت و جانبداری از آنها، اصلا نه حمایت و جانبداری، به جای بیان حقیقت در چرخشی عمدی گونه آنها را اقلیت خوانده و شورشی مینامند!! اقلیتی که رهبر انقلاب در دیدار عیدانه شان با آنها و خانواده های شهدای شان در حرم رضوی میفرمایند "من به شما افتخار میکنم" اما عده ای از خدا بیخبر و از همه جا بیخبر همان تفکر و همان جریان را که این بار در برابر ظلم و تبعیض سکوت نکرده و برای مطالبه حقوق حقه شان به خیابان آمده اند را شورشی مینامند. همانهایی که افتخار رهبر انقلاب اند؛ درست است در اقلیت اند و محروم، اما قابل افتخارند.

 من نمیدانم بر اساس کدام منطق و استدلال شما این حرکت را آشوب خواندید؟ بر اساس کدام مشاهداتان؟ آیا شیشه ای شکست؟ دودی بلند شد؟ اموالی غارت شد؟ بیت المالی آسیب دید؟ کسی کشته و زخمی شد؟ حال کافی است با اعتراضات بقیه اقوام مقایسه کنید! با برگزاری سالگرد فلان و فلان مقایسه کنید، با تجمعاتی که منجر به سوزاندن و چپاول دفاتر خارجی و سازمان ملل می انجامد. به تظاهراتی که از شب قبل اش تمام شهر تعطیل و صرافی ها و طلا فروشی ها تخلیه میشود؛ اما در جریان این اعتراض مدنی شاهد روال معمول زندگی مردم بودیم. چه بسا ساندویچی ها و فست فود هایی که خرسند بودند و کاسبی شان در آن روز رونق خوبی داشت. تظاهراتی که در شبکه های اجتماعی انعکاس بی نظیری داشت و الگو قرار گرفت. الگو قرار گرفت چون از تفکری حسینی نشئت گرفته بود. شماهایی که ادعای اطلاع رسانی دارید حتما باخبرید از مابقی اعتراضات. چند تای آنها را رسانه ای کردید؟ چند تای آنها را چنین تیتر ها زدید؟ کافیست با آنها مقایسه کنید.

امیدوارم مسئولین امر، کسانی که در راس قرار دارند، فرهنگیان و اهالی رسانه ای که ادعای خدمت به انقلاب و نظارت بر رسانه ها را دارند و از همین مجرا و به برکت همین انقلاب به نام، نان و نوایی رسیده اند، پیگیر مسئله باشند و با طرح سوال از چنین رسانه هایی موجب جلوگیری از وقوع چنین مسایلی در آینده شوند. به آنها اندکی درس بصیرت آموخته و اصول اولیه رسانه و اطلاع رسانی را بیاموزند.

"جام جم آنلاین" بعدا در ضمن پیامی مبنی بر بی غرض و بی طرف بودن آنها و طرح این مسئله که تیتر از سوی ایسنا بوده، سعی در شانه خالی کردن از این موضوع نمود، اما این خودش عذر بدتر از گناه است. وقتی کسی اشتباهی را مرتکب شد، شما هم باید به تکرار آن بپردازید و پای جای پای او بگذارید؟ نباید در زمینه تحقیق صورت بگیرد و کنکاشی انجام دهید؟

لازم به ذکر است این اعتراض بخاطر تصمیم حکومت برای تغییر مسیر خط برق 500 کیلو وات "توتاپ" انجام گرفت. "توتاب" یکی از مهمترین پروژه‌های برقی است که افغانستان را به شاه‌راه ترانزیت خطوط انرژی در منطقه تبدیل خواهد کرد. این خط برق، برق ترکمنستان را از طریق ازبکستان، تاجیکستان و افغانستان به پاکستان انتقال می‌دهد. پس از توافق بر سر این طرح، مطالعه کار میدانی آن به داوطلبی بین‌المللی گذاشته شد که در نهایت شرکت آلمانی فیشنر برنده نهایی آن اعلان شد.

شرکت فیشنر، یکی از کمپانی‌های معروف جهانی است و گفته می‌شود که ماستر پلان برق کشورهای چین و پاکستان و برخی دیگر از کشورهای آسیای میانه را نیز این شرکت انجام داده و ماستر پلان برق افغانستان را نیز این شرکت بازبینی کرده و به اتمام رسانده است.

این شرکت پس از مطالعه، برنامه ریزی و بررسی‌های مختلف، دیدگاه‌ها و نظرهای خود را به سازمان‌ها و نهادهای دولتی  مسئول در افغانستان ارائه داده و بنا به توصیه این شرکت عبور خط "توتاپ" باید از مسیر بامیان انجام میشد و بهترین گزینه مسیر بامیان را تشخیص داده بود؛ اما دولت افغانستان برخلاف توصیه‌های کارشناسی‌شدهو هزار و یک دلیل این شرکت، در حرکتی عجیب تصمیم به عبور این خط برق از مسیر سالنگ گرفت که این مسئله باعث اعتراض مردم هزاره در سراسر افغانستان شد. چون مسیری که شرکت فیشنر تشخیص داده بود عموما از مناطقی عبور میکرد که عمدتا هزاره نشین هست که مناطقی اند محروم و توسعه نیافته و عبور این خط برق باعث رونق اقتصادی، استخراج معادن، کار آفرینی و ده ها تحول در آن مناطق میشد.

شرکت فیشنر هزاران دلیل برای عبور این خط برق از این مناطق دارد که تنها یکی از دلایل فیشنر برای این طرح این است که مسیر بامیان، مسیر امن‌تری برای برق افغانستان است و از قطعی برق کابل جلوگیری می‌کند. همین مسئله بر صلح آمیز بودن هزاره ها مهر تایید را گذاشته و کافیست. مناطقی که در طول 15 سال حکومت جدید افغانستان بعد از طالبان، کوچکترین انتحار، انفجار، نا امنی و جنگ را در خود نداشته است. حال وقتی هزاره ها در مقابل چنین تبعیض آشکار حکومت مرکزی به پا خاسته و از حقوق حقه خودشان، بر اساس دلیل و مدرک دفاع میکنند، چنین رسانه ای چنین تیتری زده و آنها را آشوب گر میخواند.