وعده هایی که نان نمی‌شود
سمیرا مردانی/ در باور دینی ما "کارگر" یعنی کسی که برای کسب درآمد حلال و رزق زن و فرزند کار و تلاش می کند، از جایگاه ویژه‌ای برخور‌دار هست تا آنجایی که تکریم کارگر در سیره پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصومین قابل مشاهده است. پیامبر دست کارگری را که پینه بسته بود، بوسه می‌زد و می‌گفت: «این دستی است که خداوند و رسول او دوستش می‌دارند.» علاوه بر این در نگاه رهبران انقلاب اسلامی که شعار اصلی‌شان برقراری عدالت و حمایت از مستضعفین است بر رعایت حق کارگران تاکید شده است.
امام خمینی نیز توجّه به ضرورت کار و حمایت از کارگر برای جامعه را مطرح کرده است: «امروز ارزش کار شما به همان اندازه است که دنیا پیشرفت کرده؛ همان معنایى که در دنیا، پیشرفتهایى که در دنیا شده است و اگر کارگر به آن طورى که باید کارکند، کار نکند، وابستگیهایى که در یک کشورى، در یک محیطى مى شود...امروز اگر شما کار بکنید و فعال در کار کردن باشید، ارزش [کار شما] این است که علاوه بر آن ارزشهاى معنوى و مادى که براى شخص خود شما دارد، علاوه بر این، یک کشور را شما نجات مى دهید از وابستگى... ارزش کار شما امروز ارزش یک امرى است که نمى شود مقایسه اش کرد با زمانهاى سابق. رسول اللَّه در آن محیط، ممکن است- که توجه، لا بد توجه به همه محیطها داشته است- در آن محیط، دست کارگر را آن طور که نقل مى کنند، کف دست کارگر و محل کار را بوسیده تا ارزش کار را در تاریخ عرضه کنند. و ما مفتخریم و شما و همه مفتخرند به اینکه یک همچو نشانى پیغمبر اکرم به شما داده.یا در بعض روایات فرموده اند که قطره عرقى که از بدن کارگر مى آید مثل قطره خونى است که از شهداى در راه خدا بیاید. چقدر این ارزش دارد.» (صحیفه امام، ج16، ص235-237)
حال با این وجود، شاهدیم که متاسفانه قشر زحمت کش جامعه، که رهبر انقلاب از آن چنین تعریفی دارد: «مجموعه‌ی کارگری با تحمل همه‌ی سختی‌ها و مشکلات و تلاش بی‌وقفه در راه پیشرفت کشور، حقاً و انصافاً امتحان خوبی داده است و مسئولان باید این فداکاری و نجابت را با تلاش بیشتر برای حل مسائل کارگران، قدرشناسی کنند»( در دیدار هزاران نفر از کارگران سراسر کشور- 9 اردیبهشت 94) مورد بی مهری مسئولان قرار می گیرد.
قشر کارگر در جامعه ما با مشکلاتی چون؛ اخراج، بیکاری، تعویق‌ها و مشکلات معیشتی مواجهه است که به گفته فرامرز توفیقی، عضو شورای عالی کار«جامعه کارگری یعنی حداقل ۱۳ میلیون کارگر که با احتساب خانواده‌هایشان یعنی جمعیتی حدود ۴۴ میلیون نفر و به عبارت دیگر ۵۲ درصد جمعیت کشور را شامل میشود که ۷۰ درصد این جمعیت حداقل‌بگیر هستند».(1)
«با توجه به بررسی ها و مطالبات انجام شده در سطح کشور، کارگران عقیده دارند تنها راه خروج معیشت کارگران از بن بست کسری، اجرای دقیق قانون کار و افزایش واقعی حقوق و دستمزد بیش از ۱۳ میلیون مشمولان قانون کار هست و این در حالی است که گزارش‌ها از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس و مرکز آمار درباره خط فقر ۲.۵ میلیون تومانی منتشر شده است که این موضوع نشان می دهد یکبار دیگر قدرت خرید کارگران کاهش یافته است»
در شهر شیراز و استان فارس که رکوردار بی کاری نیز هست، اوایل بهمن ماه سال جاری کارگران کارخانه کاشی و سرامیک حافظ که به مدت 4 ماه حقوق دریافت نکرده بودند در مقابل استانداری فارس با در دست داشتن پلاکاردهایی که نوشته شده بود؛«کارگران خواهان امنیت شغلی »،« تجمع کارگران به خاطر تعطیلی کارخانه و مدیران ناشایسته»،«اصلاح سیستم مدیریت»، «پرداخت حقوق معوقه کارگران» مقابل استانداری ایستاده بودند و یک صدا فریاد می زند: «مدیر بی لیاقت اخراج باید گردد» ؛ «استاندار محترم،حمایت حمایت» ؛ خواستار حقوق و مطالبات خود شدند.
کارگران رکود حاکم بر کارخانه را نتیجه سو مدیریت و منفعت طلبی هیئت مدیره کارخانه بعد از خصوصی شدن زود هنگام آن می دانستند و با وجود اعتراضات و جلسات با مسئولان استانی اگر چه ته دلشان امیدوار بودند اما گویا چشمشان آب نمی‌خورد که وضعیت کارخانه مساعدتر شود.
کارگران می گفتند که مسئولان کارخانه به شرکت های خدمات‌رسان مثل گاز، برق و تامین اجتماعی بدهکار هست و چون خود مدیریت کارخانه به دنبال تعطیلی و تبدیل کردن آن به واحدهای ساحتمانی است، معوقات پرداخت نمی شود تا کارخانه تعطیل شود.
کارخانه ای که در 9 ماهه اول سال 2میلیون و 670 متر کاشی فروش داشته است و میانگین فروش آن میشود 30 میلیارد تومان که 7 میلیارد تومان آن به کارگران پرداخت شده که البته آنهم به گفته کارگران به صورت قطره چکانی بوده و 4 ماه است که حقوق و معوقات کارگران پرداخت نشده و کارخانه ای که 600 کارگر داشته است روزانه با اخراج تدریجی 20 تا 30 نفر همچنان در رکورد قرار دارد.
کارگرانی که درد و دلهایشان حرفهایی از جنس: «بچه ام می گوید بابا پس کی حقوقت را می دهند،کی برایم کفش میخری و من هی امروز و فردا می کنم.کارگر اهل کار است ولی مزدش را هم می خواهد. آرامش نداریم، هر روز نگران این هستیم که کی اخراج می‌شویم» بود؛ در پنجم بهمن ماه زیر بارش بارانی که تحمل سرمایش راحت تراز نگاه سرد برخی مسئولان استانی و شهری به مشکلات کارخانه حافظ هست، دور هم جمع شدند تا شاید صدایشان راحت‌تر به گوش مسئولان برسد و به اینها نباید گفت متفرق شوید یا اعتراض نکنید چرا که این حق همه مردم ایران هست.
کارگرها رئوس خواسته های خود را مواردی چون: برکناری مدیر عامل و مدیر کارخانه فعلی، تضمین امنیت شغلی کارگران، حذف سیستم پیمانکار تامین نیرو و جذب نیروهای پیمانکاری توسط کار فرما، پرداخت حقوق حداقل 4 ماه تا پایان سال به اضافه عیدی و پاداش پایان سال، بازگشت محترمانه مدیران فروش و صادرات دفتر شیراز، تضمین کارفرما مبنی بر عدم تعطیلی کارخانه پس از مرداد 95 و قطعی شدن مالکیت، پرداخت سنوات بازنشستگان و پرداخت اقساط معوق به تامین اجتماعی، اعلام کردند. این در حالی است که استاندار فارس با وجود انتظار 5 ساعته کارگران در زیرباران و هوای سرد و سوز زمستانی، به میان آنها نیامده و در اتاق خود با حضور هیئت مدیره کارخانه جلسه ای گذاشتند که نماینده شورای اسلامی کارگران نیز به نمایندگی کارگران حضور داشتند.
همانطور که در جراید و رسانه ها نیز منعکس شد، هیئت مدیره کارخانه به همراه استانداری روز تجمع کارگران قولهایی دادند که به طور کامل اجرا نشده و عضو شورای اسلامی کارگران در مصاحبه خبری از بی نتیجه شدن تقریبی وعده‌ها و مسدود شدن حساب‌های مالی شرکت و بازنشستگان خبر داد.
نماینده کارگران، درباره معوقات چهار ماهه کارگران گفته بود که تنها مبلغ 500 هزار تومان از معوقات آبان ماه پرداخت شده و دیگر وعده هایی که در جلسه با استانداری داشتتند، محقق نشده است که البته مابه‌التفاوت حقوق کارگران قرار است از 25 بهمن تا 25 اسفند پرداخت شود اما با وجود شرایط فعلی کارخانه امیدی به بهبود وضعیت کارخانه و کارگران نیست و از میان کارگران اخراج شده فقط 2 نفر به سرکارشان برگشتند.
نماینده کارگران از عدم پرداخت سنوات بازنشستگان و پرداخت اقساط 1700 میلیون تومانی معوق به تامین اجتماعی حساب‌های مالی کارخانه و بازنشستگان مسدود شده گفته بود و برگزاری جلسات هفتگی کارگروه متشکل از نماینده گان استانداری فارس، اداره کل تعاون،کار و رفاه اجتماعی، کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار فارس و اعضای شورای اسلامی کارخانه کاشی و سرامیک حافظ ، که باید دید به بهبودی وضعیت می انجامد یا تعطیلی کارخانه(.2)
از این دست جلسات و کارگروهها در استان فارس و شهر شیراز برای بررسی موارد و مسایل مختلف مردم برگزار می شود اما آن جلسه ای مفید می تواند باشد که یک برآینده عملی به دنبالش باشد نه اینکه صرفا یک جلسه یا کارگروهی تشکیل بشود و فایده ای به حال مردم و رفع دغدغه شان نداشته باشد.
1) ایسنا
