زنانی با دستان پینه بسته

سمیرا مردانی 

برای یک زن " دوست داشته شدن" از نیازهای فطری و از عوامل اصلی و اولیه برای ازدواج است. زن ها عموما با کوله باری از امید و آرزو راهی خانه همسر می شوند و یک حیات مشترک را تشکیل می دهند که ممکن است به دلایلی با مسائلی مواجه شده و زندگی دونفره یا چند نفره شان از هم بپاشد.

زنان سرپرست خانوار از آن دسته زنانی هستند که عموما به دلایلی چون؛ طلاق، فوت همسر، بی کاری یا از کار افتادگی همسر، بیماری و نقص عضو مرد خانه و... ناگزیر سرپرستی و تامین معیشت خانواده را درکنار نگهداری و تربیت فرزندان برعهده می گیرند.

برای زنی که از حمایت عاطفی و مادی همسرش برخوردار نبوده؛ روبرو شدن با مسائل و مشکلات زندگی با وجود خلاء عاطفی که دارد بسیار سخت است، که اگر توجه و حمایت جامعه و بیشتر دولت و ارگان های ذی ربط نباشد، سلامت جسمی و روانی اش به عنوان یک زن که تشکیل دهنده نیمی از جامعه است و از آن مهمتر مادر خانواده به خطر میفتد که متعاقبا فرزندان را هم درمعرض آسیب قرار می دهد.

مرکز آمار ایران در آخرین گزارشی که از وضعیت زنان سرپرست خانوار می‌دهد؛ تعداد آنها را براساس آخرین نتایج سرشماری سال ١٣٩٠، دو‌میلیون و ٥٠٠‌‌ هزار نفر اعلام می‌کند که از بین آنها، تنها ١٨ درصد شاغل و ٨٢ درصد بی‌کار هستند.

آخرین آمارها بیشترین تعداد زنان سرپرست خانوار را 50 سال می داند که در سالهای اخیر با کاهش سن همراه بوده که احتمال ازدواج مجدد در آنها هم ضعیف است.

معاون حمایت و سلامت کمیته امداد امام خمینی(ره) سال گذشته اعلام کرده بود که؛ یک میلیون و 49 هزار زن سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد هستند که 55 درصد مددجویان روستایی و 45 درصد شهری هستند.

طلاق و فوت همسر بیشترین درصد را در بین زنان سرپرست خانوار دارد که متاسفانه بی کاری یا از کار افتادگی مرد خانه و مشکلات اقتصادی و فقر هم از جمله عواملیست که حتی زنان دارای همسر را هم وادار می کند به فکر تامین هزینه مسکن، سلامت و خورد و خوراک و لباس خود و خانواده باشند.

درحالی که  قانون تامین اجتماعی و رفاه برای زنان و کودکان به پیروی از تعالیم عالیه اسلام و در جهت حفظ شئون و حقوق اجتماعی زن و کودک بی سرپرست و زدودن آثار فقر از جامعه اسلامی، تصریح می کند: حمایت های مالی شامل تهیه وسایل و امکانات خود کفایی یا مقرری نقدی و غیر نقدی به صورت نوبتی یا مستمر به همراه حمایتهای فرهنگی و اجتماعی نظیر خدمات آموزشی(تحصیلی)، تربیتی، کاریابی، خدمات مشاوره ای و مددکاری، به وجود آوردن زمینه ازدواج و تشکیل خانواده و.... است؛ اما باوجود ارگان هایی چون؛ بهزیستی، کمیته امداد امام خمینی(ره)، تعاون، کار و رفاه اجتماعی و تامین اجتماعی، به اذعان خود مسئولان خدمات ارائه شده عقب تر از نیازهای زنان سرپرست خانوار و رشد روز افزون آنهاست.

بررسی چرایی افزایش زنان سرپرست خانوار که منطقی هم نیست فرصت دیگری را می طلبد اما عملی شدن یا نشدن وعده هایی که برای اجرای قانون تامین اجتماعی و رفاه برای زنان و کودکان مطرح شده به همراه طرح بیمه زنان سرپرست خانوار از سوی معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده و قول تأمین 20 ‌هزار واحد مسکونی به خانوارهایی که دارای زن سرپرست خانوار یا دارای دو فرزند معلول هستند؛ از سوی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی ،جای پرسش و مطالبه جدی دارد.

در باور دینی ما؛ زن و مادر محور خانواده است. اگر این نقش که مستلزم حمایت و درایت مرد خانه است، به درستی ایفا شود این کانون مقدس را به بستری برای تعالی و رشد خود و اعضای خانواده و سلامت جامعه تبدیل می کند. متاسفانه با توجه به شرحی که ارائه شد؛ زنان سرپرست خانوار به دلیل عدم حمایت های لازم یا مشغول شدن به کار های غیر رسمی و خیریه ای، از کانون خانواده دور شده و فرزندان علاوه بر فقدان حضور پدر به نوعی با فقدان مادر هم مواجه می شوند. حتما زنانی هستند که علاوه بر به دوش کشیدن بار زندگی ،توانایی اداره صحیح خانواده را هم دارند اما به صورت کلی زنانی که دغدغه تامین معیشت خود و فرزندان را دارند بدون حمایت های دولتی و مردمی نمی توانند نقش خود را به خوبی ایفا کنند.