پرستار جان می کند پزشک نان می برد!

محمد معین رحمانی: جامعه پرستاری، دیرگاهی است که عمداً یا سهواً به فراموشی سپرده شده و مطالبات پرستاران با وجود فعالیت مرتبط با حیات و سلامت مردم، نادیده انگاشته می شود. با وجود تشکلهای مختلف صنفی و پیگیری مستمر قوانین و مقررات حرفه ای جامعه پرستاری، بسیاری از قوانین مرتبط با پرستاری، از سالها قبل بر زمین مانده است.

 یکی از اصلیترین و مهمترین قوانین مرتبط با پرستاری، قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری است که بیش از 8 سال از تصویب آن در مجلس شورای اسلامی می گذرد ولیکن دولتها، به دلایل مختلف از اجرای آن سر باز زده اند. از جمله عللی که برای عدم اجرای این قانون ذکر شده است، فقدان بودجه کافی بوده است!

قدری تأمل بر نحوه محاسبات خدماتی که در بیمارستانها و مراکز درمانی و بهداشتی به مراجعین ارائه می شود، نشانگر سوء برداشت موجود در رابطه با هزینه بر بودن اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری است.

هر ایرانی که به نوعی بعنوان بیمار و یا همراه بیمار، مراجعه کننده به بیمارستانها بوده باشد، شاهد ارائه خدمات پرستاری بصورت شبانه روزی و در تمام سطوح از پذیرش بیمار تا هنگام ترخیص، و در زمان عدم حضور برخی کادر درمان و غیر درمان مانند مدیران بیمارستانی، پزشکان، پرسنل اداری، مالی و ... بوده است.

نکته قابل تأمل اینست که این خدمات بصورت رایگان به بیماران ارائه نمی گردد و بابت این خدمات از بیمار و بیمه ها حق الزحمه دریافت می گردد، در حالیکه این حق الزحمه ها به هیچ عنوان به پرسنل پرستاری پرداخت نشده و مستقیماً به پزشکان کشیک که بعضا حتی در بیمارستان نیز حضور ندارند، پرداخت می شود!! به نحوی که در حال حاضر، 197 خدمت پرستاری با سه برابر قیمت به پزشکان پرداخت می شود!! به عنوان مثال برای وصل یک سرم، پس از کسر مالیات مربوطه، مبلغ 8500 تومان به حساب پزشک معالج واریز می شود در حالی که ایشان حتی اطلاعی از حضور بیمار در بیمارستان نداشته اند!

حال سوالی که مطرح است اینست که آیا پرداخت حق الزحمه خدمات پرستاران به پزشکان، هزینه بر نیست ولی برای پرداخت به فردی که مبادرت به انجام خدمات کرده است، نیازمند هزینه مجزاست؟ آیا برای انجام یک خدمت، بیمار یا بیمه حاضر به پرداخت هزینه مجدد خواهند بود که این حق الزحمه یکبار به پزشکی که بعضاً ممکن است اصلاً بیمار را ندیده باشد پرداخت شود و یکبار نیز به پرستاری که خدمات را به بیمار ارائه نموده است؟

قوانین دیگری نیز در پرستاری تاکنون بصورت کامل و یا ناقص، نادیده انگاشته شده مانند: برخورداری پرسنل پرستاری از مزایای اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور و بازنشستگی پیش از موعد، کاهش ساعت کاری در کلیه مراکز، برخورداری از قوانین مرتبط با استخدام کشوری و ...

 در ماه های اخیر، بی توجهی به پرسنل پرستاری در اجرای طرح تحول سلامت، موجب چند برابر شدن بار کاری پرسنل پرستاری شده ولیکن در محاسبات مالی، نه تنها منفعتی را برای پرستاران به دنبال نداشته است، بلکه با ارائه طرح ناکارآمد مبتنی بر عملکرد، پرداخت حق الزحمه اضافه کار پرسنل نیز بدلیل محاسبات نادرست، به تأخیر افتاده است!

همچنین، ارائه مجوز تربیت بهیار و تحت عنوان کمک پرستار، بدون تحصیلات آکادمیک، و در شرایطی که با هدف ارتقاء کیفیت مراقبت و ارائه مراقبت بصورت تخصصی و توسط کارشناسان و کارشناسان ارشد پرستاری، تربیت بهیار از سال 84 متوقف شده، بجز مراکز محدودی که تعداد معدودی بهیار برای رفع نیاز درمانگاهها تربیت می نمایند، موجب دلسردی و نارضایتی کلیه کادر پرستاری را فراهم نموده است.

 جامعه پرستاری در سطوح مختلف مطالبات خود را مطرح نموده است ولیکن پاسخگویی جهت این مطالبات وجود ندارد. وزیر بهداشت ظاهراً اطلاعی از قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری ندارند ولی با این وجود، هزینه 2000 میلیاردی را درخواست می نمایند! نماینده های مجلس اظهار میدارند که اعضای کمیسیون بهداشت و درمان  مجلس  اطلاعاتی در مورد تعرفه گذاری پرستاری ندارند! مسئولین شورایعالی بیمه نیز اجرای طرحی را که روزی بعنوان نوآوری ایران در تعرفه گذاری خدمات پرستاری در مجلس شورای اسلامی تصویب شده است، منوط به ارائه نمونه خارجی آن می نمایند!! در حالی که با وجودیکه نظام پرداخت در ازاء ارائه خدمات در سایر کشورها سالهاست که با هدف حذف ارتباط مالی بین پزشک و بیمار حذف شده است و به کلیه کادر درمان اعم از پزشک و پرستار، حقوق ثابت و متناسب پرداخت می شود!، در ایران پرداخت به پزشکان سالهاست که بر مبنای ارائه خدمات صورت می پذیرد!